Sống đẹp

Theo dõi truyền thông trong suốt thời gian gia đình nhà Brangelina ở Việt Nam, những hình ảnh về Angela Jolie khiến tôi vô cùng ấn tượng.

Đó là một bà mẹ đầu bù tóc rối, trang phục tuềnh toàng, tất tả đi theo “hầu hạ” bầy con lốc nhốc, chứ không phải một siêu sao trên thảm đỏ, khoác những trang phục lộng lẫy và cười thật tươi trước ánh đèn flash. Bởi tôi cũng là một bà mẹ, và tôi nghĩ…

Nhiều người bất ngờ khi biết tôi đã sinh bé Nhím trong một nhà hộ sinh cấp quận huyện, vô danh, cũ kỹ. Và nuôi bé bằng thứ sữa bột quốc nội mà ngay cả các cô bán sữa cũng bĩu môi chê là bình dân. Và bé lớn lên tự nhiên mà chẳng được tham gia lớp học kỹ năng mềm hay lớp năng khiếu, lớp học thêm nào, như những bé trai bé gái con của những ông bố bà mẹ trẻ thời đại @. Hành trang của con chỉ có mỗi sách và bút là luôn xa xỉ. Con luôn đủ sách để no nê cơn thèm đọc, để con yêu việc đọc! Và những bút màu, bút chì, bút lông, bút vẽ và bút để viết đẹp nhất được gửi từ Tây Tàu về. Để con yêu việc viết!

Khi em của Nhím ra đời, quà mẹ chuẩn bị chào đón em cũng không phải tã lót đẹp nhất, bỉm sữa cao cấp, mà là mấy bài hát ru mẹ tự sáng tác, mấy thứ đồ chơi mẹ tự làm, mấy chiếc áo liền và tã quấn do mẹ tự khâu tay. Tất nhiên, người ngoài sẽ thấy đó là những thứ rẻ tiền mà lại mất thời gian, chỉ tốn rất ít tiền đã có được, còn gia đình ta đều thấy đôi thứ nhỏ mọn đó là những thứ quý giá tuyệt vời, tượng trưng cho hạnh phúc.

Trong hành trình lớn của các con, tôi luôn bị đặt vào giữa những tình huống lựa chọn rất đối lập: Xã hội đánh giá chúng ta qua những giá trị nổi bật, chúng ta có bao nhiêu trong tài khoản, chúng ta chi tiêu ở đẳng cấp nào, chúng ta quê mùa hay hãnh tiến, chúng ta tự tin tiến bộ hay chúng ta câu nệ, ăn mặc lịch sự hay xuềnh xoàng, đã bao lâu chưa thăng chức?

Và ngược lại, chúng ta lại tự nhìn nhận chính mình bởi những giá trị khác: Ta có hạnh phúc không, ta có tử tế hơn ngày hôm qua không. Thậm chí, gần đây mẹ đặt ra cho con một nhiệm vụ: Mẹ muốn con phản bác mẹ!

Và rõ ràng, những mục tiêu đó của đời ta, những mong muốn của mẹ và kỳ vọng về con, nếu chỉ có mỗi tiền, mà không có thời gian sống mẹ dành cho con, sự chăm sóc định hướng của cả gia đình, sự đón nhận của con, thì hoàn toàn không thể nào đạt tới được. Chỉ tiền thôi, không đủ.

Vì vậy, một phụ nữ muốn giữ những quan điểm cá nhân mạnh mẽ, buộc phải tự trả lời được những câu hỏi của đời sống: Giả dụ ta là một phụ nữ tầm thường sống ở một góc Hà Nội hay một chung cư dẫn ra những con đường kẹt xe của Sài Gòn, giữa một xã hội đầy rẫy bất an, thật giả bất phân, thiện lương cũng đầy rẫy nghi ngờ, sự tàn nhẫn thờ ơ lại được bao biện, muốn nổi tiếng hãy lột quần ra chụp ảnh, muốn con nên người phải có phong bì cho giáo viên, thì ta sẽ nuôi con theo cách của tiền hay cách của mình?

Cách của tiền là hãy để những dịch vụ cao cấp, bệnh viện nước ngoài, thực phẩm và giáo viên ngoại quốc làm mẹ yên lòng. Một năm lương công chức có thể đổi được vài ngày con vui vẻ với Disneyland ở Hong Kong. Nhà hàng năm sao và bể bơi cao cấp sẽ chăm sóc con đủ tốt. Hoặc một hũ váng sữa Đức của con buổi chiều đã bằng tiền ăn của toàn bộ học sinh một trường tiểu học vùng cao Mù Căng Chải. Dường như một nữ triệu phú là đủ để thành mẹ tốt?

Cách của mẹ là nuôi con bằng những lựa chọn nhỏ nhặt hàng ngày: Chọn những gì mẹ tin, mẹ cho là tốt, nuôi con theo cách mẹ đã trưởng thành, và để con đối mặt với xã hội. Dù trong lòng mẹ luôn sợ rằng, có thể con sẽ ngộ độc thực phẩm khi uống sữa khuyến mãi của trường tiểu học, sẽ lệch dinh dưỡng khi ăn bữa cơm trưa ở trường, sẽ dẫm phải kim tiêm khi đi chơi trong công viên công cộng, sẽ bị người đi đường tạt bụi và lấn đường, sẽ phải gánh trên vai chiếc cặp gù cả lưng.

Nhưng chúng ta muốn sống hạnh phúc, chứ chúng ta đâu muốn, con em ta sẽ lớn lên trong một cái lồng kính, vô trùng hoàn toàn với xã hội này, đến mức, một ngày nào đấy, con đánh mất cả khái niệm về xã hội và xa lạ với cuộc sống thật?

Nếu trong túi có hàng trăm triệu đôla, như Angelina Jolie, bà mẹ Việt Nam liệu có ý định đến một xứ sở xa lạ để chạy một chiếc xe máy trên con đường đông đúc hỗn loạn và nguy hiểm, có ý định sang châu Phi nghèo khó để sinh con, cho con ăn những món ăn rẻ tiền hơn cả bữa ăn của đám vệ sĩ quanh bà mẹ?

Nếu một ngày làm việc kiếm ra vài trăm triệu đồng, liệu bà mẹ có hy sinh những đống tiền của những ngày làm việc để dẫn con đi làm những gì con thích, hoặc cùng con đi nhiều ngày trong những hành trình của đại gia đình, như Angelina Jolie?

Và, nếu mẹ Việt Nam tỉ phú đôla, liệu có bao giờ nói cho con biết sự thật nơi con thuộc về, hoặc nơi con đến, hoặc nói thật với con về xã hội nơi con ra đời? Và nuôi dưỡng cho con sợi dây bền chặt với cộng đồng xã hội, với chân dung thật của xã hội này, nơi tất cả không màu hồng?

Đúng hơn, con sẽ tiếp xúc với một xã hội đã không bị tô hồng lên bởi tiền của bà mẹ tỉ phú!

Tôi thích Angelina Jolie vô cùng vì nữ diễn viên Mỹ đã thật đặc biệt trong vai trò một người mẹ. Để tôi thấy tự tin hơn với những lựa chọn của mình. Chúng ta đôi khi đã quá mất tự tin khi lựa chọn cách sống bản thân. Những cuốn sách dạy làm người “ngoại quốc” đã nhập khẩu về Việt Nam những phong cách sống và quan điểm sống thật hoang mang: Vô số người đã thuộc lòng Cổ học tinh hoa, bộ sách Quà tặng cho tâm hồn, những cuốn dạy kỹ năng mềm của nước ngoài, dạy người ta tự tin, sống đẹp, sống cao cả, dạy ta cách bùng nổ, cách làm người hiện đại. Nhưng sau khi đọc những cuốn sách dạy làm người được “nhập khẩu” ấy, ta sẽ sống ở xã hội nào?

Ta sẽ vẫn, vừa tâm đắc bởi sách, vừa khạc nhổ vứt rác dọc đường, gây sự khi đụng xe, bấm còi khi chờ đón con ở cổng trường? Ta sẽ vừa yêu thích Những tấm lòng cao cả dạy làm người có tình yêu và lòng trắc ẩn, sẽ vừa phóng thật nhanh qua như thể không trông thấy người chồng đánh vợ bên đường, kẻ cướp giật móc túi đang lộng hành trên xe buýt? Và ta sẽ về nhà, đóng cửa lại, yên tâm khi đã chi phí cho con rất nhiều tiền để con được học, được dạy, được sống trong một môi trường cao cấp và đắt tiền?

Sống đẹp không có nghĩa là phải sống y như trong sách, gặp một tình huống trớ trêu của số phận và ta có một quyết định anh hùng. Sống là ứng xử từng giây phút hiện tại, từng lựa chọn nhỏ nhoi, sự hài hòa giữa cá nhân, gia đình với cả cộng đồng. Là trân trọng từng giá trị đời sống.

Mẹ lựa chọn được sống đẹp, hẳn con cái sẽ chẳng bao giờ phản bội lại yêu thương.

Trang Hạ

Posted in: Đọc và ngẫm, Đời sống, Nuôi dạy con